O mieszaninach i roztworach

Dziś notatki i fotki z Szymkowej prezentacji na tenże wdzięczny temat :-) W trakcie pracy okazało się, że rozdzielanie mieszanin i krystalizacja zasługują na osobną prezentację, o czym wkrótce.

Mieszanina to układ dwóch lub więcej substancji (pierwiastków, związków chemicznych), które mają właściwości charakterystyczne dla tej określonej mieszaniny.

Mieszaniny niejednorodne to takie, w których składniki można rozróżnić gołym okiem lub korzystając z mikroskopu.

Mieszaniny niejednorodne można stosunkowo łatwo rozdzielić metodami mechanicznymi.Spinacze i zapałki - magnesemSoję i ryż - "Kopciuszkiem"

Wodę i piasek - filtremWodę i olej - rozdzielaczem:czyli urządzeniem umożliwiającym odlanie wody, która opadnie na dno. Można też dodać substancję wiążącą wodę, ale wtedy takiego oleju raczej jeść już nie będziemy. Więcej o rozdzielaniu mieszanin tutaj.

Mieszaniny jednorodne, czyli roztwory, nie rozdzielają się przez dłuższy czas. Gołym okiem nie można dostrzec substancji, z których się składa. Zwykle jeden składnik nazywany jest rozpuszczalnikiem, a drugi substancją rozpuszczoną.

Roztwory właściwe są całkowicie jednorodne, np.: woda z solą lub cukrem, benzyna, stopy metali.

To woda? Woda z solą? Z cukrem? Nie sposób stwierdzić...

Roztwory niewłaściwe nie są całkowicie jednorodne, np.: emulsje, zawiesiny, zole, żele.
Tu zdjęć nie mamy, ale pod mikroskopem stwierdziliśmy, że: majonez, mleko, pasta do zębów, krem - choć pozornie jednorodne, tak naprawdę są mieszaniną różnych drobnych cząstek, kropelek tłuszczu itp.

Roztwory, za względu na stan skupienia, dzielimy na:
- gazowe (mieszaniny gazów – powietrze),
- ciekłe (ciecz w cieczy – spirytus w wodzie; ciało stałe w cieczy – herbata z cukrem),
- stałe (krystaliczna mieszanina – turmaliny, granaty),

Roztwory mogą mieć różne stężenie. Im więcej substancji rozpuszczonej, tym większe stężenie roztworu.
Roztwory ciekłe ciał stałych mogą się nasycać, dlatego rozróżniamy:
- roztwory nienasycone;
- roztwory nasycone;
- roztwory przesycone.
Roztwór nienasycony to taki, w którym w danych warunkach da się rozpuścić jeszcze pewną ilość substancji.
Roztwór nasycony to taki, w którym w danych warunkach nie da się rozpuścić już więcej substancji.
Roztwór przesycony to roztwór o stężeniu wyższym od nasyconego w danej temperaturze. Można go uzyskać tworząc roztwór nasycony w wyższej temperaturze lub schładzając roztwór nasycony.
Jest to układ termodynamicznie nietrwały. Zaburzenie (wstrząs, kurz,) może wywołać krystalizację - jest to wykorzystywane w ogrzewaczach do dłoni (filmik wkrótce).